Մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան հա­մար պարզ է, որ 2020 թվի սեպ­տեմ­բե­րի 27-ի վաղ ա­ռա­վո­տյան Ար­ցա­խի դեմ Թուր­քիա­յի և Ադր­բե­ջա­նի սան­ձա­զեր­ծած պա­տե­րազ­մը ռե­սուրս­նե­րի կամ տա­րածք­նե­րի հա­մար մղ­վող սո­վո­րա­կան պա­տե­րազմ չէ:

2019 թ. սեպ­տեմ­բե­րի 8-ին Աղ­թա­մար տու­րի ու­ղեկ­ցու­թյամբ մեր խում­բը նա­վով մեկ­նում էր Աղ­թա­մար կղ­զի՝ մաս­նակ­ցե­լու Վա­նա ծո­վի Սուրբ խաչ ե­կե­ղե­ցում յո­թե­րորդ ան­գամ մա­տուց­վե­լիք պա­տա­րա­գին։ Բա­ցի մեր խմ­բից՝ նա­վում կա­յին նաև Կ. Պոլ­սից ե­կած հա­յեր, Վա­նում, այլ վայ­րե­րում ապ­րող քր­դեր։

Մեղ­րիում, Ա­գա­րա­կում, Շվա­նի­ձո­րում, Լեհ­վա­զում, Վար­դա­նի­ձո­րում,Կար­ճևա­նում, այ­լուր ով գեթ մի խնդ­րով առ­նչ­վել, զրու­ցել էր ջա­հել զին­կո­մի հետ, միշտ հի­շե­լու, մտա­պա­հե­լու էր նրա բա­րի, ժպ­տուն աչ­քե­րը, այ­րա­կան հմայ­քը։ Երբ մեղ­րե­ցի­նե­րը լսե­ցին Կա­րեն Ա­ֆո­յա­նի զոհ­վե­լու լու­րը՝ կար­կա­մե­ցին... Որ­պես հար­գան­քի, մե­ծա­րու­մի նշան՝ նրա լու­սան­կա­րը փակց­րին տան ա­մե­նաաչ­քի զար­նող տե­ղում, վա­րորդ­նե­րը՝ ավ­տո­մե­քե­նա­յի խցի­կում, որ­պես­զի միշտ զգան ար­դա­րա­միտ, խի­զախ հա­յոր­դու ներ­կա­յու­թյու­նը։

Հի­մա կշա­րադ­րեմ այն գլու­խը, ո­րի հա­մար առ­հա­սա­րակ նա­խա­ձեռ­նե­ցի Տ. Քե­լե­կյա­նի մա­սին գրել: Խոս­քը ազ­գա­յին հոգ­սի, կա­րի­քի և ան­հա­տի հարս­տու­թյան փոխ­կա­պակ­ցու­թյանն է վե­րա­բե­րում:

2018 թվա­կան. Փա­րի­զի Սեն գե­տին է հան­ձն­վում հու­լի­սի 9-ին մա­հա­ցած Կա­րեն Ա Սի­մո­նյա­նի ա­ճյու­նա­փո­շին՝ ի փո­խա­րեն ա­ճյու­նա­սա­փո­րի ամ­փոփ­վե­լու։ Այս­պի­սին է ե­ղել գրո­ղի, թարգ­ման­չի, հան­րա­յին գործ­չի վեր­ջին ցան­կու­թյու­նը, այլ խոս­քով` ինք­նա­հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը:

Նշա­նա­վոր բե­մադ­րիչ Ա­լեք­սանդր Թաի­րո­վը նրա մա­սին գրել է այս­պես. «Յա­կու­լո­վը շր­ջա­պատ­ված էր թշ­նա­մա­կան օ­ղա­կով։ Յա­կու­լո­վը մար­տիկ-մե­նա­կյաց էր։ Ա­ռաս­պե­լա­կան աս­պե­տի նման նա հաղ­թա­հա­րում էր ար­գել­քը, ու միևնույն պա­հին այդ նույն տե­ղում հայ­տն­վում էին հա­րյու­րա­վոր ու­րիշ ար­գելք­ներ»։

Ար­գամ Սեր­գե­յի Հա­րու­թյու­նյա­նը հետ­մա­հու պարգևատր­վել է ԼՂՀ «Մար­տա­կան խաչ» 1-ին աս­տի­ճա­նի շքան­շա­նով, «Շու­շիի ա­զա­տագր­ման հա­մար» մե­դա­լով։

Կար­նո նա­հան­գի Ար­ծա­թի գյու­ղից գաղ­թե­լիս պա­պիս պապն այն­տեղ թո­ղած օ­ջա­խից կա­րո­ղա­ցել էր ըն­դա­մե­նը մի բահ վերց­նել հե­տը և այդ բա­հը բե­րել-հասց­րել էր Ջա­վախք աշ­խարհ։

Լրա­ցավ հան­րա­ճա­նաչ ման­կա­վարժ, ՀՍՍՀ վաս­տա­կա­վոր ու­սու­ցիչ ՀՈՒ­ՍԻԿ ՄԵ­ԼԻՔ- Ա­ԴԱ­ՄՅԱ­ՆԻ 100-ա­մյա­կը:

Նա­խորդ քա­ղա­քա­պե­տի օ­րոք մայ­րա­քա­ղա­քում ի հայտ ե­կան հայ մշա­կույ­թի և պատ­մու­թյան երևե­լի­նե­րի պատ­կե­րագ­րե­րը, նրանց դի­ման­կար­նե­րով և ամ­փոփ վա­վե­րագր­մամբ։ Միան­գա­մայն տե­ղին և ար­դիա­կան էր նա­խա­ձեռ­նու­թյու­նը։